Trong thế giới đầu tư tài chính đầy biến động, có một "ngôi làng" hẻo lánh tưởng và tĩnh lặng nhưng đã sản sinh ra những nhà đầu tư giá trị vĩ đại nhất lịch sử. Đó là "ngôi làng" của Benjamin Graham và David Dodd – hai người được xem như cha đẻ của trường phái đầu tư giá trị (value investing). Tại đây, những nguyên tắc khắt khe về phân tích cơ bản doanh nghiệp, kỷ luật tài chính và tư duy dài hạn đã trở thành nền tảng cho những tỷ phú như Warren Buffett, Charlie Munger, hay Seth Klarman. Vậy điều gì làm nên sự "siêu hạng" của những nhà đầu tư này? Câu trả lời nằm ở triết lý bất diệt từ Graham và Dodd.
|
| Những nhà đầu tư siêu đẳng trong ngôi làng của Graham |
Khởi nguồn từ một triết lý đầu tư bất diệt
Sau cuộc đại khủng hoảng năm 1929, thị trường chứng khoán Mỹ sụp đổ khiến cho rất nhiều nhà đầu tư gần như mất trắng tài sản của họ. Bằng vào kinh nghiệm đầu tư thực tiễn lẫn lý thuyết khi giảng dạy chứng khoán tại đại học Columbia, Benjamin Graham và David Dodd xuất bản cuốn sách Phân Tích Chứng Khoán (Security Analysis) vào năm 1934, đặt nền móng cho đầu tư giá trị – phương pháp tìm kiếm cổ phiếu bị định giá thấp hơn giá trị nội tại, với "biên độ an toàn" (margin of safety) đủ lớn. Gần 50 năm sau, Warren Buffett – học trò xuất sắc của Graham – đã chứng minh sức mạnh của triết lý này qua bài luận nổi tiếng The Superinvestors of Graham-and-Doddsville. Buffett chỉ ra rằng, một nhóm nhà đầu tư cùng chung "nguồn gốc trí tuệ" từ Graham và Dodd đã liên tục đánh bại thị trường chứng khoán, không phải nhờ may mắn, mà nhờ kỷ luật và tư duy đầu tư nhất quán.
Trong cuốn Phân tích chứng khoán, Graham đã định nghĩa rõ ràng đầu tư và đầu cơ như sau: "Hoạt động đầu tư là một quá trình, thông qua phân tích kỹ lưỡng và cẩn trọng, có thể đảm bảo an toàn vốn và thu lời thỏa đáng. Tất cả những hoạt động không đáp ứng được những yêu cầu trên là đầu cơ."
Xem thêm:
Nơi Biên Độ An Toàn làm nên kỳ tích
Trong truyền thuyết xa xưa, những nhà thông thái cuối cùng đã đúc kết lịch sử của những câu chuyện phàm trần thành một cụm từ duy nhất: "Điều này cũng sẽ qua." Đối mặt với một thách thức tương tự để cô đọng bí mật của triết lý đầu tư bền vững thành ba từ, chúng tôi mạo hiểm đưa ra phương châm: BIÊN AN TOÀN (Margin of Safety).- Nhà đầu tư thông minh của Ben Graham
Warren Buffett ví von rằng, nếu 225 triệu người Mỹ tham gia trò tung đồng xu, sau 20 lần, sẽ có 215 người thắng liên tiếp 20 lần. Điều này dễ bị quy kết cho may mắn. Nhưng nếu 40 trong số 215 người đó đến từ cùng một "công viên" ở Omaha, ta phải nghi ngờ rằng họ có phương pháp đặc biệt gì đó. Đó chính là ngôi làng Graham và Dodd – nơi tập hợp những nhà đầu tư coi giá trị thực (intrinsic value) của doanh nghiệp là kim chỉ nam, bất chấp biến động ngắn hạn của thị trường.
Dù khác biệt về phong cách, nhưng các nhà đầu tư này chia sẻ giống nhau về nguyên tắc chung:
- Mua dựa trên hiểu biết về hoạt động kinh doanh: việc đầu tư phải dựa vào giá trị nội tại của doanh nghiệp, chứ không kiếm lời từ việc mua bán cổ phiếu hàng ngày
- Biên độ an toàn: chỉ mua cổ phiếu khi giá thị trường thấp hơn giá trị thực. Warren Buffett mua đồng 1 đô la chỉ với giá 40 xu.
- Đi ngược tâm lý đám đông: Tham lam khi người khác sợ hãi, và hãy sợ hãi khi người khác tham lam đổ xô đầu cơ trong thị trường giá tăng mạnh mẽ.
Những "Cư Dân" Kiệt Xuất Của Ngôi Làng
1. Walter Schloss: Bậc Thầy Cổ Phiếu "Vô Danh"
- Thành tích: Từ 1956–1984, danh mục của Schloss đạt lợi nhuận kép hàng năm 16.1% (so với 8.4% của S&P 500).
- Phong cách: Mua hàng trăm cổ phiếu "rẻ", đa dạng hóa cực cao, không quan tâm đến quản trị hay ngành nghề. Như Buffett mô tả: "Ông ấy chỉ cần biết doanh nghiệp đó đáng giá $1 và có thể mua với 40 cent."
2. Tom Knapp & Tweedy, Browne: Đa Dạng Hóa Vẫn Thắng Lớn
- Thành tích: Từ 1968–1983, quỹ đạt lợi nhuận kép 16%/năm.
- Đặc điểm: Kết hợp đầu tư thụ động (mua cổ phiếu nhỏ) và chủ động (mua kiểm soát doanh nghiệp), nhưng nguyên tắc giá trị luôn là cốt lõi.
3. Bill Ruane & Sequoia Fund: Vượt Bão Thị Trường
- Thành tích: Từ 1970–1984, Sequoia Fund đạt lợi nhuận kép 17.2%/năm (S&P 500: 10%).
- Thử thách: Ra đời năm 1970 – thời điểm thị trường hai tầng (two-tier market) khiến cổ phiếu giá trị bị bỏ rơi, nhưng Ruane vẫn kiên định.
4. Charlie Munger: Tập Trung Để Bứt Phá
- Thành tích: Từ 1962–1975, danh mục của Munger đạt lợi nhuận kép 19.8%/năm.
- Khác biệt: Tập trung vào ít cổ phiếu, chấp nhận biến động mạnh để tối đa hóa lợi nhuận.
5. Rick Guerin & Stan Perlmeter: Từ kẻ "Ngoại Đạo" Thành Huyền Thoại
- Rick Guerin: Cựu nhân viên IBM, không qua đào tạo tài chính, đạt lợi nhuận 32.9%/năm từ 1965–1983.
- Stan Perlmeter: Cựu chuyên gia quảng cáo, đạt 23% lợi nhuận kép/năm chỉ bằng cách "mua đồng đô la với giá 40 cent".
6. Warren Buffett và quỹ Buffett Partnerships
Huyền thoại đầu tư Warren Buffett, người học trò đạt điểm A+ duy nhất trong lớp học về đầu tư giá trị của thầy Benjamin Graham. Trong thời gian quản lý quỹ đầu tư Buffett Partnership, cậu thanh niên 27 tuổi Warren Buffett đã xuất sắc đánh bại thị trường Dow Jones, với mức hiệu quả vượt trội trung bình hàng năm là 31.6% trong giai đoạn từ năm 1957-1968.
|
| Hiệu quả đầu tư của Buffett giai đoạn 1957-1968. Nguồn: i3investor |
Bài học từ những nhà đầu tư giá trị siêu hạng
Kỷ luật thép: Thành công không đến từ hàng chục giao dịch, mà từ việc kiên trì nguyên tắc dù thị trường lên xuống. Schloss từng giữ cổ phiếu Hudson Pulp & Paper suốt 20 năm dù ít người biết đến.
Đa dạng hóa không đồng nghĩa với an toàn: Walter Schloss nắm 100+ cổ phiếu, trong khi Munger chỉ tập trung vào vài mã, nhưng cả hai đều thắng nhờ hiểu rõ giá trị thực.
Quy mô là kẻ thù của lợi nhuận: Khi quản lý số tiền quá lớn, biên độ lợi nhuận giảm. Như Buffett nhận xét: "Quản lý 2 tỷ đô là khó hơn rất nhiều so với 2 triệu đô".
Sai lầm của đám đông khi định nghĩa rủi ro theo beta: Cổ phiếu càng rẻ so với giá trị thực thì rủi ro càng thấp, chứ không phải dùng "beta" (thước đo rủi ro học thuật) để định giá.
Lời kết: Đầu tư giá trị sống mãi cùng thời gian
Buffett kết luận: "Triết lý này đã tồn tại 50 năm, nhưng số người theo đuổi nó không tăng. Thế giới vẫn tròn, nhưng Hội Trái Đất Phẳng vẫn phát triển." Dù thị trường tài chính ngày càng phức tạp với AI, crypto, hay meme stock, Graham và Dodd vẫn chứng minh rằng:
- Giá trị thực dựa trên mô hình kinh doanh, lợi thế trạnh canh và sự trung thực của ban lãnh đạo công ty sẽ không bao giờ lỗi thời.
- Kiên nhẫn và kỷ luật là vũ khí mạnh nhất của nhà đầu tư.
Như Walter Schloss từng nói: "Tôi không thông minh, nhưng tôi biết mình đang làm gì." Đó chính là tinh thần của những "cư dân" trong ngôi làng Graham và Dodd – nơi "siêu đẳng" không phải là phép màu, mà là sự nhất quán với những nguyên tắc đơn giản nhưng vĩnh cửu.
Nguồn: dựa trên bài luận "The Superinvestors of Graham-and-Doddsville" của Warren Buffett (1984).
